Nafaka davası için yetkili mahkeme, nafaka alacaklısının (davacının) yerleşim yerindeki Aile Mahkemesidir. Türk Medeni Kanunu, nafaka alacaklısını korumak amacıyla bu özel yetki kuralını getirmiştir. Bu sayede davacı, kendi yaşadığı yerde kolayca dava açabilir ve haklarını arayabilir.
Nafaka Davası Yetkili Mahkeme Neresidir?
Nafaka, boşanma sürecinin veya sonrasının en hassas konularından biridir. Bu süreçte hak kaybı yaşamamak için davanın doğru mahkemede açılması kritik öneme sahiptir. Peki, nafaka davası yetkili mahkeme hangisidir? Bu sorunun cevabı, davanın nasıl açıldığına göre değişiklik gösterebilir ancak kanun koyucu, nafaka alacaklısını koruyan özel bir düzenleme getirmiştir.
Genel Kural ve Nafaka Davalarındaki İstisna
Hukukumuzda genel yetki kuralı, davanın davalının yerleşim yerinde açılmasıdır. Ancak nafaka davaları bu genel kuralın önemli bir istisnasını oluşturur. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’na göre, nafaka davalarında yetkili mahkeme nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesidir. Bu, nafaka talep eden kişinin, masraf ve zorluk yaşamadan kendi ikamet ettiği şehirdeki Aile Mahkemesi’nde dava açabilmesi anlamına gelir.
Nafaka Türlerine Göre Yetkili Mahkeme
Nafaka davaları, talep edilen nafakanın türüne göre farklılık gösterse de yetkili mahkeme kuralı genellikle değişmez. Nafaka alacaklısının yerleşim yeri mahkemesi kuralı tüm nafaka türleri için geçerlidir.
- Yoksulluk Nafakası: Boşanma yüzünden yoksulluğa düşecek olan tarafın, diğer taraftan mali gücü oranında süresiz olarak istediği nafakadır.
- İştirak Nafakası: Çocuğun velayeti kendisine verilmeyen tarafın, çocuğun bakım ve eğitim giderlerine gücü oranında katılması için ödediği nafakadır.
- Tedbir Nafakası: Boşanma davası süresince, eşin ve çocukların geçimini sağlamak amacıyla hükmedilen geçici nafakadır.
- Yardım Nafakası: Bir kimsenin, yardım etmediği takdirde yoksulluğa düşecek olan altsoy ve üstsoyu ile kardeşlerine ödemekle yükümlü olduğu nafakadır.
Yetkili Mahkemenin Belirlenmesi (Özet Tablo)
Aşağıdaki tablo, farklı senaryolara göre nafaka davasında yetkili mahkemeyi net bir şekilde özetlemektedir.
| Dava Türü | Yetkili Mahkeme | Açıklama |
|---|---|---|
| Boşanma Davası ile Birlikte Nafaka Talebi | Eşlerden birinin yerleşim yeri VEYA eşlerin son 6 aydır birlikte oturdukları yerdeki Aile Mahkemesi | Boşanma davasının yetki kuralları geçerli olur. Nafaka, boşanmanın bir parçası olarak talep edilir. |
| Bağımsız (Ayrı) Bir Nafaka Davası | Nafaka alacaklısının (davacının) yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi | Bu durum, kanunun nafaka alacaklısına tanıdığı özel ve kesin bir yetki kuralıdır. |
Nafaka Davası Sürecinde Dikkat Edilmesi Gerekenler
Nafaka davası açarken doğru adımları atmak, sürecin hızlı ve lehinize sonuçlanmasını sağlar. İşte dikkat etmeniz gerekenler:
- Doğru Mahkemeyi Belirleyin: Yukarıda belirtilen kurallara göre yetkili Aile Mahkemesi’ni tespit edin.
- Gerekçelerinizi Hazırlayın: Nafaka talebinizin nedenlerini (yoksulluğa düşme, çocuğun ihtiyaçları vb.) ve miktarını delillerle destekleyin.
- Mali Durum Araştırması: Karşı tarafın mali gücünü (maaş, mal varlığı vb.) gösteren belgeleri mahkemeye sunmak, hakkaniyetli bir nafaka belirlenmesinde etkilidir.
- Profesyonel Destek Alın: Aile hukuku konusunda uzman bir avukattan destek almak, hak kayıplarını önler ve süreci doğru yönetmenizi sağlar.
Sıkça Sorulan Sorular
1. Boşanma davası ile birlikte nafaka talep edersem yetkili mahkeme neresi olur?
Boşanma davasıyla birlikte nafaka talep ediyorsanız, boşanma davası için geçerli olan yetki kuralları uygulanır. Yani dava, eşlerden birinin yerleşim yerinde veya eşlerin davadan önce son altı aydan beri birlikte oturdukları yerdeki Aile Mahkemesi’nde açılabilir.
2. Yetkisiz mahkemede dava açarsam ne olur?
Nafaka davalarındaki yetki kuralı kesin yetki niteliğindedir. Davalı taraf, davanın yetkisiz mahkemede açıldığına dair itirazda bulunursa (yetkisizlik itirazı), mahkeme dosyayı yetkili olan Aile Mahkemesi’ne gönderir. Bu durum davanın uzamasına neden olur.
3. Nafaka artırım davası için yetkili mahkeme aynı mıdır?
Evet, nafaka artırım, azaltma veya kaldırılması davaları için de yetkili mahkeme, nafaka alacaklısının yerleşim yeri Aile Mahkemesi’dir. Kanun, bu konuda da alacaklıyı koruyan aynı prensibi benimsemiştir.
