Nafaka süresi, nafakanın türüne göre değişiklik gösterir. Çocuklar için ödenen iştirak nafakası genellikle çocuğun 18 yaşını doldurmasıyla sona ererken, eşe ödenen yoksulluk nafakası kanunda belirtilen özel durumlar gerçekleşmedikçe süresiz olabilir. Tedbir nafakası ise boşanma davası süresince geçerlidir.
Nafaka Süresi Ne Kadardır ve Hangi Durumlarda Sona Erer?
Boşanma sürecinde veya sonrasında en çok merak edilen konulardan biri olan nafaka süresi, tek bir cevabı olmayan, nafakanın türüne ve koşullara bağlı olarak değişen bir durumdur. Türk Medeni Kanunu’nda üç temel nafaka türü ve bu türlere özgü süreler düzenlenmiştir.
1. İştirak Nafakası (Çocuk Nafakası) Süresi
Velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuğun bakım, eğitim ve sağlık gibi giderlerine katılması için ödediği nafakadır. Kural olarak iştirak nafakası, çocuğun reşit olmasıyla, yani 18 yaşını doldurmasıyla kendiliğinden sona erer. Ancak bu kuralın önemli bir istisnası vardır:
- Eğitimin Devam Etmesi: Eğer çocuk 18 yaşını doldurmasına rağmen eğitimi (lise, üniversite vb.) devam ediyorsa, eğitim hayatı sona erene kadar nafaka ödemesi devam eder. Bu durumda çocuk, kendisi “yardım nafakası” davası açarak bu hakkını talep edebilir.
2. Yoksulluk Nafakası Süresi ve Sona Erme Halleri
Boşanma nedeniyle yoksulluğa düşecek olan tarafa, diğer tarafın mali gücü oranında ödediği nafakadır. Yoksulluk nafakasının en belirgin özelliği, kural olarak süresiz olmasıdır. Ancak bu, ömür boyu ödeneceği anlamına gelmez. Aşağıdaki durumların gerçekleşmesi halinde yoksulluk nafakası mahkeme kararıyla kaldırılır:
- Nafaka alacaklısının resmi olarak yeniden evlenmesi.
- Nafaka alacaklısının evliymiş gibi başka biriyle fiilen birlikte yaşaması.
- Nafaka alacaklısının yoksulluk durumunun ortadan kalkması (örneğin iyi maaşlı bir işe girmesi, kendisine miras kalması vb.).
- Taraflardan birinin vefat etmesi.
Son yıllarda Yargıtay, evlilik süresi kısa olan durumlarda süresiz nafakaya hükmedilmesini hakkaniyete aykırı bulabilmekte ve nafakayı belirli bir süre ile sınırlandırabilmektedir.
3. Tedbir Nafakası Süresi
Boşanma davası açıldığında, dava süresince eşin veya çocukların geçimini sağlamak amacıyla bağlanan geçici bir nafakadır. Tedbir nafakası, boşanma davası dilekçesiyle talep edilir ve dava süresince devam eder. Boşanma kararının kesinleşmesiyle birlikte kendiliğinden sona erer. Karar kesinleştikten sonra, eğer koşulları varsa, tedbir nafakası yerini yoksulluk veya iştirak nafakasına bırakır.
Nafaka Süreleri Özet Tablosu
| Nafaka Türü | Kime Ödenir? | Süresi |
|---|---|---|
| İştirak Nafakası | Müşterek Çocuk | Çocuk 18 yaşını doldurana kadar (eğitim sürerse uzayabilir). |
| Yoksulluk Nafakası | Yoksulluğa düşen eş | Kanuni sona erme sebepleri gerçekleşene kadar (süresiz olabilir). |
| Tedbir Nafakası | İhtiyaç sahibi eş ve/veya çocuk | Boşanma davası kararı kesinleşene kadar. |
Sıkça Sorulan Sorular
Süresiz nafaka tamamen kaldırıldı mı?
Hayır, 2024 yılı itibarıyla süresiz nafaka yasal olarak kaldırılmamıştır. Ancak Yargıtay kararları ve yasal düzenleme çalışmaları, nafaka süresinin evlilik süresi gibi kriterlerle sınırlandırılması yönünde bir eğilim olduğunu göstermektedir.
Anlaşmalı boşanmada nafaka süresi belirlenebilir mi?
Evet, anlaşmalı boşanma protokolünde taraflar nafakanın miktarı gibi süresini de serbestçe kararlaştırabilirler. Örneğin, nafakanın sadece 2 yıl süreyle ödenmesi veya hiç ödenmemesi konusunda anlaşabilirler.
Nafaka alan kişi işe girerse nafaka kesilir mi?
Eğer nafaka alan eşin işe girmesiyle yoksulluk durumu ortadan kalkıyorsa, nafaka ödeyen taraf “nafakanın kaldırılması” davası açarak nafakanın sonlandırılmasını talep edebilir. Mahkeme, kişinin yeni gelir durumunu değerlendirerek bir karar verir.
