Evet, tahliye kararı belirli durumlarda kesinleşmeden icraya konulabilir. Özellikle kira bedelinin ödenmemesi (temerrüt) nedeniyle verilen tahliye kararları, mahkeme tarafından verildikten sonra kesinleşmesi beklenmeksizin ilamlı icra yoluyla takibe alınabilir. Diğer tahliye nedenlerinde ise genellikle kararın kesinleşmesi şartı aranır.
Tahliye Kararı Kesinleşmeden İcra Takibi: Hangi Durumlarda Mümkün?
Kiracı ve mülk sahibi arasındaki en hassas konulardan biri olan tahliye süreci, hukuki detaylarla doludur. En çok merak edilen soru ise mahkemenin verdiği tahliye kararının hemen uygulanıp uygulanamayacağıdır. Türk hukuk sistemine göre, kural olarak mahkeme kararlarının icraya konulabilmesi için kesinleşmesi gerekir. Ancak tahliye kararları bu kuralın önemli bir istisnasını oluşturur.
1. Kesinleşmeden İcraya Konulabilen Tahliye Kararları
Bazı tahliye davaları sonucunda verilen kararlar, kiracının itiraz ederek süreci uzatmasının önüne geçmek amacıyla kesinleşme beklenmeden uygulanabilir. Bu durumlar şunlardır:
- Kira Bedelinin Ödenmemesi (Temerrüt): Kiracının kira borcunu zamanında ödememesi nedeniyle açılan davalarda verilen tahliye kararları, tebliğ edildiği anda icraya konulabilir. Bu, mülk sahibinin alacağını daha fazla gecikmeden tahsil etmesini ve mülkünü geri almasını sağlar.
- İcra Takibine Dayalı Tahliye: Kiracının süresinde ödeme yapmadığı için başlatılan ilamsız icra takibine itiraz etmemesi veya itirazın kaldırılması sonucu icra hukuk mahkemesinden alınan tahliye kararları da kesinleşmeden uygulanır.
2. Kesinleşmesi Gereken Tahliye Kararları
Yukarıdaki istisnalar dışında kalan çoğu tahliye nedeni için, kararın icraya konulabilmesi için kesinleşmesi, yani tarafların istinaf ve temyiz gibi kanun yollarına başvurma sürelerinin dolması veya bu yolların tükenmesi gerekir.
- Kira Sözleşmesinin Sona Ermesi: Belirli süreli kira sözleşmesinin bitimi nedeniyle verilen tahliye kararları.
- İhtiyaç Nedeniyle Tahliye: Ev sahibinin veya kanunen bakmakla yükümlü olduğu kişilerin konut ihtiyacı sebebiyle açtığı davalar.
- Taşınmazın Yeniden İnşası veya İmarı: Binanın esaslı bir onarıma, genişletmeye veya yeniden yapıma ihtiyaç duyması halinde verilen kararlar.
- Tahliye Taahhütnamesine Dayalı Tahliye: Kiracının verdiği yazılı tahliye taahhüdüne dayanarak açılan davalar sonucu verilen kararlar.
Tahliye Kararları ve Kesinleşme Durumu Özet Tablosu
| Tahliye Nedeni | Kesinleşme Gerekli mi? | Yasal Dayanak |
|---|---|---|
| Kira Borcunu Ödememe (Temerrüt) | Hayır | İİK Md. 269/c |
| Sözleşme Süresinin Bitmesi | Evet | Genel Hükümler |
| Ev Sahibinin İhtiyacı | Evet | Genel Hükümler |
| Yeniden İnşa / İmar | Evet | Genel Hükümler |
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Tahliye kararına itiraz edersem (istinaf) icra durur mu?
Eğer tahliye kararı kira borcunun ödenmemesi nedenine dayanıyorsa, istinaf başvurusu icrayı kendiliğinden durdurmaz. İcranın durdurulabilmesi için kiracının, icra dairesine genellikle üç aylık kira bedeli tutarında bir teminat yatırması (tehiri icra kararı alması) gerekir. Diğer nedenlerle verilen ve kesinleşmesi gereken kararlarda ise zaten kesinleşmeden icra işlemi yapılamaz.
2. Bir tahliye kararının kesinleşmesi ne kadar sürer?
Kesinleşme süresi, mahkemelerin iş yoğunluğuna ve davanın taraflarının kanun yollarına (istinaf, temyiz) başvurup başvurmamasına göre değişir. Bu süreç birkaç aydan bir iki yıla kadar uzayabilir. Bu nedenle temerrüt gibi durumlarda kanun, mülk sahibini korumak için kesinleşme şartı aramamıştır.
3. Mahkeme karar verdikten sonra hemen evden çıkarılabilir miyim?
Hayır. Kararın icraya konulabilmesi için öncelikle mülk sahibinin icra dairesine başvurarak bir icra emri düzenletmesi ve bu emrin size tebliğ edilmesi gerekir. Tebliğden sonra size verilen yasal süre içinde evi boşaltmazsanız, icra memurları aracılığıyla zorla tahliye işlemi gerçekleştirilir.
