Adli para cezası, kimi zaman tek başına kimi zaman da hapis cezası ile verilebilen ve ceza hukukunda önemli bir yere sahip olan cezai uygulamalardan bir tanesidir. Devlet hazinesine ödenen bir ceza olan adli para cezasının hesaplanmasında, net bir rakam söz konusu değildir. Çünkü cezaya göre gün sayısı ve bir gün için belirlenen ceza tutarı farklılık göstermektedir. Biz de içeriğimizde adli para cezası nedir? sorusuna tüm detayları ile yanıt vererek sizi bilgilendirmeye çalışacağız.
Adli Para Cezası Nedir?
Türk Ceza Kanunu’nun 52. maddesinde düzenlenmiş olan adli para cezası, suç işleyen hükümlülere, cezanın türüne göre verilen ve ödemesi devlet hazinesine gerçekleştirilen bir ceza türüdür. Adli para cezası nedir? sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz. 5 günden az ve aksine hüküm bulunmadığı müddetçe 730 günden fazla olarak verilmeyen adli para cezası, hakim tarafından belirlenen bir günlük ceza tutarı ve ceza süresinin çarpımı ile belirlenmektedir.
Bazı suçlarda, yalnızca hapis cezasına hükmedilebilir. Ancak gerekli şartlar sağlandığında, hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Tabii ki bu şartlar suçun türüne göre değişiklik gösterecektir. Öte yandan adli para cezasının uygulaması 4 farklı şekilde gerçekleştirilebilir.
Adli Para Cezası Çeşitleri
Ceza hukukunda yer bulan adli para cezasının uygulanma şeklinde göre farklı türleri bulunmaktadır. Bunlardan şu şekilde bahsedebiliriz:
- Seçimlik Adli Para Cezası
“Hapis veya adli para cezasına hükmedilebilir” şeklinde seçeneğin sunulması durumunda adli para cezasına hükmedilen cezalardır.
- Doğrudan Adli Para Cezası
Bazı suçların yaptırımı doğrudan adli para cezasıdır. Yani bir suç ile ilgili ceza, hukukta yalnızca adli para cezası olarak uygulanabilir. Buna da doğrudan adli para cezası adı verilir.
- Adli Para Cezasına Çevirme
Bazı suçlarda verilen ceza yalnızca hapistir. Bu cezanın hapisten adli para cezasına çevrilmesi mümkündür. Ancak bunun için kasten işlenen suçlarda verilen hapis cezasının 1 yıl ve daha az olması gerekir. Taksirle işlenen suçlarda ise herhangi bir kısıtlama olmaksızın hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
- Hem Hapis Hem De Adli Para Cezası
Seçimlik olarak sunulmayan adli para cezası ve hapis cezası olarak yaptırımı olan suçlar bulunmaktadır. Bu şekilde faile hem hapis hem de adli para cezası birlikte verilir.
Adli Para Cezası Miktarı Nasıl Belirlenir?
Ceza hukukunda, her suç için belirli bir hapis cezası ve adli para cezası sınırlaması bulunmaktadır. Bu sınırlama alt ve üst sınırı ifade eder. İşte bu noktada adli para cezasının belirlenme hususları devreye girer. Bunlar ise şu şekildedir:
- Hangi suçun işlendiği
- İşlenen suçun ceza hukukundaki ceza aralığı
- Seçimlik ya da doğrudan adli para cezasına hükmedilebilir olması (bazı suçlarda yalnızca hapis cezasına hükmedilir)
- İşlenen suçun niteliği
- Suçu işleyenin daha suç işleyip işlemediği
- Olayın gerçekleşme şartları
Yukarıdaki hususlara dikkat edilerek, adli para cezasına hükmetme gerçekleşebilir. Öte yandan adli para cezasının alt ve üst limit arasında ne düzeyde belirleneceği de yukarıdaki hususlara göre değerlendirilmektedir.
Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?
Adli para cezası hesaplama işlemi gerçekleştirilirken, iki önemli öncüle dikkat edilir. Bunlardan biri adli para cezasının gün sayısı iken diğeri de bir gün başına verilecek cezanın miktarıdır. Bunlara dikkat edilerek ceza tutarı belirlenecektir.
Hesaplama işlemi yapılırken, öncelikli olarak gün sayısının belirlenmesi gerekir. Bunun için de suçun ceza hukukundaki yerine bakılır. Alt ve üst sınır gözetilerek, ceza gün sayısı belirlenir. Bazı durumlarda da ceza hukukunda suç ile ilgili herhangi bir alt ya da üst sınır bulunmaz. Bu durumda da adli para cezasının en az ve en çok ne kadar verilebileceği devreye girer. Bu sınır da en düşük 5 gün en yüksek de 730 gün olarak belirlenmiştir. Cezanın türüne göre bu aralıkta bir gün sayısı belirlenir. Adli para cezası gün sayısı ne kadar? sorusuna bu şekilde yanıt verebiliriz.
En çok sorulan sorulardan bir diğeri de adli para cezası günlük ne kadar? sorusudur. Bunun için de net bir rakamdan söz etmek mümkün değildir. Failin geçmişi, suçun niteliği ve olayın gerçekleşme şeklinde göre günlük 100 TL ile 500 TL arasında tutar hesaplaması yapılır. Ayrıca bu tutar belirlenirken, failin ekonomik durumu da ön planda tutulur. Failin aylık geliri ya da bir günde kazandığı ortalama gelir üzerinden hesaplama gerçekleştirilir.
Failin mahkeme sürecindeki geliri, hesaplamada dikkate alınmaz. Adli para cezası hesaplama işlemi gerçekleştirilirken, failin olayı gerçekleştirdiği dönemdeki geliri ve malvarlığı değerlendirilir.
Adli Para Cezası Nasıl Ödenir?
Adli para cezasının ödenmesi için öncelikli olarak verilen hükmün kesinleşmesi gerekir. Hüküm kesinleştikten sonra adli para cezasının ödenmesi ile ilgili süreç izlenebilir. Adli para cezası ödeme süreci ile ilgili adımlar ise aşağıdaki gibidir:
- Adli para cezası kararı mahkeme tarafından kesinleştikten sonra faile ödeme emri gönderilir. Bu süre ortalama 1 ya da 2 ay arasındadır.
- Ödeme emri elinize ulaştıktan sonra Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na gitmeli ve buradan ödemenizi gerçekleştireceğiniz vergi dairesi ile ilgili bilgileri almalısınız. Ayrıca vergi dairesine yönelik hazırlanmış bir yazıyı da almalısınız.
- Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’ndan aldığınız yazı ile ilgili vergi dairesine gitmeli ve burada adli para cezası ödemesini gerçekleştirmelisiniz.
- Ödemenin yapılmasının ardından vergi dairesi size bir dekont verecektir. Bu dekontu Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na teslim etmelisiniz.
Adli para cezası ödemesi yukarıdaki adımları içermektedir. Bu adımlara uygulayarak, size hükmedilen adli para cezasını ödeyebilirsiniz.
Adli Para Cezası Nereye Ödenir?
Adli para cezalarının ödeneceği kurum, vergi daireleridir. Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu tarafından aldığınız yazı ile mahkeme tarafından hükmedilen adli para cezasını ödeyebilirsiniz. Peki, adli para cezası nakit mi ödenir? Ödemenin nakit olarak yapılması mümkündür. Bu şekilde ödemenizi gerçekleştirdikten sonra aldığınız dekontu Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na götürebilir, cezanın infazının tamamlanmasını sağlayabilirsiniz.
Nakit ödeyecek ekonomik durumu olmayan hükümlüler için mahkeme tarafından adli para cezasının taksitlendirmesine ve cezanın taksitler halinde ödenmesine karar verilebilir. Ancak bu kararının hüküm verilirken verilmesi gerekir. Aksi durumda nakit olarak ödenmesi kesinleşirse, hükümlünün ilgili ödeme yolunu izleyerek nakit olarak ödemesi gerekir. Eğer ödeme konusunda zorluk yaşanıyorsa, bu durumda ilgili süre içerisinde hükmedilen adli para cezasının 3’te 1’i ödenmelidir. Kalan 3’te 2’lik kısım ise iki eşit parçaya bölünerek ödenebilir. Bu kararı da hükümlünün talebi üzerine Cumhuriyet Savcısı verebilir. Adli para cezası taksitlendirmesi nasıl yapılır? sorusuna da bu şekilde yanıt verilebilir.
Adli Para Cezası Ödenmezse Ne Olur?
Mahkeme tarafından faile hükmedilen adli para cezasının ilgili süre içerisinde nakit ya da taksitlendirilmiş olarak ödenmesi gerekir. Bazı durumlarda ise Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na ödeme emrini almaya gelen fail, ceza yerine kamuya yararlı bir işte çalışma seçeneğini tercih edebilir. Bu seçenek sayesinde fail, adli para cezasının miktarına karşılık süreyi kamuya yararlı bir işte çalışarak geçirebilir ve cezasının infaz edilmesini sağlayabilir.
Kamuya yararlı işte çalışma, adli para cezasının bir gününe karşılık 2 saat çalışmayı gerektirir. Örnek olarak 10 günlük adli para cezası alan bir fail, toplamda 20 saat kamu yararına bir işte çalışmak zorundadır. Öte yandan fail bunu kabul ederse, bir günde en az 2 saat en fazla da 8 saat çalışabilir. Böylece cezanın infazı kamu yararına bir işte çalışma karşılığında gerçekleştirilmiş olacaktır.
Fail adli para cezasını ödemez ve kamu yararına bir işte çalışmayı kabul etmezse, o halde adli para cezasının kalan kısmı hapis cezasına çevrilir. Böylece fail tutuklanarak cezaevine gönderilir. Cezasını tamamladıktan sonra tahliye olur. Ayrıca faile, cezaevindeyken de borcunu ödeme imkanı tanınır. Bu şekilde fail eğer cezaevindeyken adli para cezası borcunu öderse, o halde borç ödendikten sonra failin tahliyesi gerçekleşecektir.
Hapis Cezasının Adli Para Cezasına Çevrilmesi
Belirli şartların karşılanması halinde hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün olur. Öte yandan bazı suçlarda, hükmedilen hapis cezasının zorunlu olarak adli para cezasına çevrilmesi gerekir. Ancak bu zorunluluk yoksa, o halde hakimin değerlendirmesine göre ceza adli para cezasına çevrilebilir.
Failin yaşadığı pişmanlık, mahkemede sergilediği tavır, suçun işlenme şekli, suçun niteliği ve bunun gibi hususlara dikkat edilerek, hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir. Ancak failin tutumları bu şekilde değil ve saldırgan bir tutum sergiliyorsa, o halde adli para cezasına çevirme imkanı olmayacaktır. Peki, hapis cezasını adli para cezasına çevirme şartları nelerdir?
- Kasten işlenen suçlarda hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi için hükmedilen cezanın 1 yıl ve daha az olması gerekir.
- Taksirle işlenen suçların tamamında hapis cezası adli para cezasına çevrilebilir.
- Doğrudan kasıtla ya da olası kasıtla işlenen ve ceza süresi 1 yıl ve daha az süreli olan hapis cezaları da adli para cezasına çevrilebilir.
- Bilinçli taksirle işlenen suçlarda verilen hapis cezası 1 yıl ve daha az süreli ise adli para cezasına çevrilebilir.
- 30 gün ve daha az süreli hapis cezası ise zorunlu olarak adli para cezasına çevrilmek durumundadır. 18 yaşından küçük ya da 65 yaşından büyük olan kişilere verilen 1 yıl ve daha az süreli hapis cezaları da zorunlu olarak adli para cezasına çevrilmesi gerekir.
Zorunlu haller dışında, hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi hakimin takdirinde olan bir durumdur. Bu nedenle failin davranışları, suçu işleme şekli ve suçun niteliğine göre hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün olabilir.
Adli Para Cezası Sorgulama Nasıl Yapılır?
Mahkeme tarafından hükmedilen adli para cezasının size ulaşması 1 ya da 2 ayı bulabilir. Bu süre içerisinde karar kesinleşir ve karar kesinleştikten sonra adli para cezası ile ilgili ödeme emri size ulaştırılır. Ödeme emrini takip etmek ve adınıza adli para cezası olup olmadığını sorgulamak için ise UYAP Bilişim Sistemi’ni kullanabilirsiniz.
Vatandaş Portalı olarak bilinen UYAP üzerinden adli para cezasının sorgulanması, evrak gönderilmesi, dava sürecinin takip edilmesi vb. işlemleri kolayca gerçekleştirebilir ve takibini yapabilirsiniz.
Adli Para Cezası Ne Kadar?
Adli para cezasının net bir tutarı bulunmamaktadır. Hesaplama yapılırken gün sayısı ve bir güne kaç TL ceza verildiyse her iki rakamın çarpılması sağlanır. Bu şekilde adli para cezası tutarı belirlenmiş olacaktır. Öte yandan adli para cezası için en az 5 gün en fazla da 730 günlük ceza verilebilir. Bu süre içerisinde her gün başına en az 100 TL en fazla ise 500 TL günlük ceza uygulanabilir.
Örnek olarak bakacak olursak, şu şekilde hesaplama gerçekleştirebiliriz: Bir hükümlüye, işlediği suç için 50 gün adli para cezası verilmişse ve her gün için 150 TL tutar belirlenmişse, o halde 150 TL x 50 işlemi gerçekleştirilmelidir. Yani bu rakamlara göre faile verilecek olan ceza 7500 TL olacaktır. Bu tutar, nakit olarak ya da hükümle birlikte taksitli olarak ödenebilir. Ödeme işlemleri ise Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu aracılığı ile vergi daireleri üzerinden gerçekleştirilmektedir. Vergi dairesinden alınan dekont ise tekrar Cumhuriyet Savcılığı İnfaz Bürosu’na iletilmelidir.
Adli Para Cezası Taksitlendirme Dilekçesi
Hükmedilen adli para cezasının nakit ya da taksitle ödeneceği, hükümle birlikte açıklanmaktadır. Eğer hükümle birlikte nakit ödeme kararı verilmişse, o halde verilen cezanın 3’te 1’i ödenmeli ve kalan kısım iki eşit parçaya bölünerek ödenmelidir. Tabii ki bunun için adli para cezası taksitlendirme dilekçesi hazırlanması gerekecektir. Bu dilekçenin örneğine ise aşağıda ulaşabilirsiniz:
CUMHURİYET BAŞSAVCILIĞINA
…. (Şehir ismi buraya yazılmalıdır)
HÜKÜMLÜNÜN ADI SOYADI (TC NO):…
DAVACI:…
SUÇ:…
TALEP: (Kesinleşen adli para cezasının tarihi ve karar no ile birlikte taksitlendirme talebi yazılmalıdır)
AÇIKLAMALAR: (Bu kısma, taksitlendirmenin neden talep edildiği, hükümlünün ekonomik şartları ve gerekli tüm detaylar yazılmalıdır)
DELİLLER: (Sunulması mümkün olan tüm deliller burada sunulmalıdır)
HUKUKİ NEDEN:…
SONUÇ VE İSTEM: (Bu kısma yukarıda belirttiğiniz açıklamalar çerçevesinde ilgili talep yazılmalıdır)
AD, SOYAD:…
İMZA:…
Yukarıdaki dilekçe, Cumhuriyet Başsavcılığı’na sunulmalı ve adli para cezasının taksitlendirmesi talep edilmelidir. Ayrıca bu süreçte dilekçede her detaya yer verilmesi ve failin ekonomik durumunun net bir şekilde ifade edilmesi, sonucun olumlu olmasında önemli bir etkiye sahiptir. Bu nedenle hata oranını azaltmak ve doğru bir dilekçe hazırlamak için deneyimli İzmir ceza avukatı ile süreci yürütebilir ve profesyonel danışmanlık alabilirsiniz.
Adli Para Cezası Konularında Uzman İzmir Ceza Avukatı
Adli para cezaları, yalnız başına ya da hapis cezası ile verilebilir. Bunun yanı sıra bazı durumlarda da hükmedilen hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesi mümkün olur. Ek olarak adli para cezasının taksitlendirilmesi, ödenmemesi halinde kamu yararına işe çevrilmesi ve bunun gibi tüm konularda, hukuki anlamda deneyim gerektirir. Aksi durumda hak kaybı yaşamanız ve olumsuz şartlar ile karşılaşmanız olasıdır.
Mertcan Turan Hukuk ve Danışmanlık Bürosu’nun deneyimli İzmir ceza avukatları ise size adli para cezası ile ilgili tüm konularda yardımcı olacaktır. Haklarınızı korumak, adli para cezası ile ilgili yaşadığınız hukuki sorunlarda en doğru sonuçları elde etmek için avukatlarımızdan destek alabilirsiniz.
Sıkça Sorulan Sorular
Adli Para Cezası Ödeme Süresi Ne Kadar?
Adli para cezası ile ilgili kesinleşen karar sonrası ödeme emri size gönderildikten sonra 30 gün içerisinde cezanın ödenmesi gerekir. Ancak bu süre bazı durumlarda 90 güne kadar çıkabilir. Tabii ki bu süreler dışında farklı sürelerin bulunduğu da bilinmektedir. Yani hakim farklı bir süre belirleyebilir ya da taksitlendirme ile adli para cezasını uzun sürelerde ödemenize hükmedebilir.
Günlük Adli Para Cezası Ne Kadar?
Günlük adli para cezasının net bir rakamı bulunmamaktadır. Kişinin işlediği suç, suçun niteliği ve failin ekonomik durumu gibi konular değerlendirilerek günlük rakam belirlenir. Günlük adli para cezası miktarı ise 100 TL ile 500 TL arasında değişiklik göstermektedir.
Adli Para Cezası Sicile İşler Mi?
Adli para cezası ile ilgili kara kesinleştikten sonra kişinin siciline işlenir. Ödeme gerçekleştikten sonra sicilden silinmesi ise şarta bağlıdır. Evraklar tamamlanmışsa ve tüm şartlar gerçekleşmişse, o halde adli para cezası adli sicilden silinecektir.
Adli para cezası nedir? Ödenmezse ne olur? Nasıl hesaplanır? Nereye ve nasıl ödenir? Tüm detaylar hakkında detaylı bilgi almak için avukat mertcan turan ile iletişime geçin.
