İcra Hukukunda İtirazın İptali Davaları ve Kısmi Dava İmkanı
İcra takiplerinde borçlunun itirazı üzerine duran takibin devamını sağlamak amacıyla alacaklı tarafından itirazın iptali davası açılabilir. Bu yazımızda, itirazın iptali davalarının kısmi olarak açılıp açılamayacağını, Yargıtay kararları ve uygulamadaki tartışmalar ışığında inceliyoruz.
İtirazın İptali Davalarının Genel Çerçevesi
Borçlu, icra takibine itiraz ettiğinde, takip otomatik olarak durur. Alacaklının itirazı bertaraf etmek için iki yolu bulunur:
- Genel mahkemelerde itirazın iptali davası açmak,
- İcra mahkemelerinde itirazın kaldırılması talebinde bulunmak.
İtirazın İptali Davası Şartları
- Geçerli bir ilamsız icra takibi olmalı,
- Borçlu tarafından itiraz yapılmış olmalı,
- İtirazın tebliğinden itibaren 1 yıllık hak düşürücü süre içinde dava açılmalı,
- Dava açmakta hukuki yarar bulunmalıdır.
Kısmi Dava ve Islah Kavramları
Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 109. maddesine göre, talep konusu bölünebilir nitelikteyse kısmi dava açılabilir. Kısmi davanın özellikleri:
- Talep edilmeyen kısım için sonradan ıslah yoluyla ek talepte bulunulabilir.
- Zamanaşımı yalnızca dava konusu yapılan kısım için kesilir.
- Faiz, talep edilen kısım için temerrüt tarihinden, ıslah edilen kısım için ise ıslah tarihinden itibaren işler.
Yargıtay, kısmi davanın amacını; dava masraflarını ve muhtemel karşı vekalet ücreti riskini azaltmak olarak açıklamıştır.
İtirazın İptali Davaları Kısmi Olarak Açılabilir mi?
Eski içtihatlarda, itirazın iptali davalarının konusunun bölünemeyeceği görüşü hakimdi. Ancak Yargıtay’ın güncel kararları, alacağın bölünebilir nitelikte olması ve aynı hukuki ilişkiden doğması şartıyla kısmi dava açılabileceğini kabul etmiştir.
Yargıtay Kararları
- Yargıtay 17. Hukuk Dairesi (2018/11686): 150.000 TL’lik takibe karşı yalnızca 10.000 TL’lik kısım için itirazın iptali davası açılabileceğini belirtmiştir.
- Yargıtay 2. Hukuk Dairesi (2024/9570): Kısmi davanın mümkün olduğunu ancak 1 yıllık hak düşürücü süreye uyulması gerektiğini vurgulamıştır.
Hak Düşürücü Süre ve Islahın Önemi
İtirazın iptali davalarında en kritik konu, 1 yıllık hak düşürücü süredir. Bu süre içinde:
- Kısmi dava açılabilir,
- Talep miktarı ıslah yoluyla arttırılabilir.
Ancak süre geçtikten sonra ıslah yapılırsa, artırılan kısım için dava reddedilir. Bu durumda alacaklının başvurabileceği yollar:
- Ek alacak davası açmak,
- Tam ıslah yoluyla itirazın iptali davasını alacak davasına dönüştürmek.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi (2024/1518): İtirazın iptali davasının alacak davasına dönüştürülebileceğini kabul etmiştir.
Sonuç ve Değerlendirme
Güncel Yargıtay içtihatlarına göre, itirazın iptali davaları kısmi dava olarak açılabilir. Ancak:
- Alacağın bölünebilir nitelikte olması,
- Aynı hukuki ilişkiden doğması,
- 1 yıllık hak düşürücü süreye dikkat edilmesi gereklidir.
Süre geçtikten sonra ıslah yapılamazsa, alacaklı ek dava açabilir veya davayı alacak davasına dönüştürebilir.
Av. Mertcan Turan
İzmir Hukuk Bürosu
İletişim:
📞 0530 117 28 77
✉ mertcanturan@izmir.av.tr
Kaynak: HukukiHaber.net – İtirazın İptali Davaları Kısmi Dava Olarak Açılabilir mi?
